నా గురించి

                       నా పేరు తాతా రమేశ్ బాబు.ఇందులో విశేషమేమి లేదు కానీ మా ఇంటి పేరు 'తాతా' అని వుండటం ,అది వినగానే ఎదుట వారి మొహం లో నవ్వు పూయటం-నా చిన్న నాటి నుండి గమనిస్తూనే వున్నాను. నేను గుంటూరు జిల్లా భట్టిప్రోలు గ్రామం లో పంతొమ్మిది వందల అరవై సంవత్సరం జనవరి నెల పదిహేను వ తారీఖున పుట్టానట.మా నాన్న పేరు బసవలింగం ,అమ్మ పేరు బోలెం లక్ష్మి నరసమ్మ . మా అమ్మ గారి వూరు కృష్ణాజిల్లా దివితాలుకా, లక్ష్మీపురం . మా నాన్న విద్యా శాఖ లో పాటశాలల తనిఖి అధికారిగా వుద్యోగిస్తున్డటం వల్ల నా బాల్యం అంతా కృష్ణా జిల్లా లోనే గడచింది. వుయ్యూరు,కైకలూరు,మొవ్వ,అవనిగడ్డ లలో తొమ్మిదవ తరగతి వరకూ చదువుకున్నాను. ఆ బాల్యం నా జీవితం లో మరపు రాని ఒక అందమైన పూలతోట.పదవతరగతి మచిలీపట్టణం జైహింద్ హై స్కూల్ లో నూ,ఇంటర్మీడియట్ మరియు డిగ్రీ లను ఆంధ్ర జాతీయ కళాశాల లోనూ చదువుకున్నాను. డిగ్రీ ఆఖరి సంవ్వత్సరం లో వుండగా మద్రాసు సిని పరిశ్రమ కు అసిస్టెంట్ ఆర్ట్ డైరెక్టర్ గా వెల్లవలసి వచ్చింది. అందువల్ల డిగ్రీ పూర్తి చేయలేఖ పోయాను.
            నాకు చిన్ననాటి నుండి లలిత కళలు అన్నా,ఆటలు అన్నా చాలా ఇష్టం.
           ఆంధ్ర జాతీయ కళాశాలలో వున్నప్పుడు హాకి,ఫుట్ బాల్,బాస్కెట్ బాల్,ఆటలే కాక పరుగు,పోల్వాల్ట్, మొదలైన ఆటలు ఇష్టం గా ఆడేవాడి ని .కృష్ణా జిల్లా బాస్కెట్ బాల్ టీం లో ఆడాను.ఇంటర్ కాలేజీ హాకీ లో ఆంధ్ర యూనివెర్సిటీ పోటిలలోరన్నర్ అప్ టీం లో వున్నాను. హాకీ ఆడటం లో నేను ప్రత్యేక శైలి లో ఉండేవాడిని.ఆ తర్వాత ఆటలు ఆడటం మానేసాను.
            నా పదవతరగతి నుంచే గేయాలురాయటం ,నాటకాలు వేయటం మొదలు పెట్టాను.నా రచనలు చాలా దిన ,వార పత్రికలలో ప్రచురించ బడేవి. ప్రచురించబడిన నా పుస్తకాలు,అణువు పగిలింది (కవిత్వం),పిడికిలి (దీర్ఘ కవిత),తాతా రమేశ్ బాబు కథలు,విప్లవరుతువు(కవిత్వం),తోలిగీతలు,దిద్దు బాటు(బొమ్మలాట),తయారు చేద్దాం(క్రాఫ్ట్ వర్క్),అసలు నిజాం(బొమ్మలాట),నాన్నో పులి (బొమ్మలాట),బొమ్మలాట (బొమ్మలు తయారు చేసి ఆడించటం),శుభాకాంక్షలు(అభినందన పత్రాలు),లయ (ఆకాహవానిసమిక్షలు ) ,నా దేశం (దీర్ఘ కవిత),తాతా రమేశ్ బాబు చిత్రకళ,బాలభందు బివి జీవిత చరిత్ర.
            రెండు వేల అయిదవ సంవత్సరం లో మచిలీపట్టణం నుండి వెలువడిన 'జనప్రభ' సాహిత్యమాస పత్రిక కు సంపాదకుడిగా వ్యవహరించాను. రెండువేల ఆరవ సంవత్సరం లో జాతీయ తెలుగు రచయితల మహాసభలకు ముఖ కార్యకర్త గా సేవలను అందించటమే కాక,ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అవతరణ స్వర్ణోత్సవాల నేపధ్యం లో యాభై ఏళ్ళ తెలుగు భాష ,సంస్కృతి, సాహిత్య వికాసాల సమీక్షా గా వెలువడిన నూట పన్నెండు వ్యాసాల వ్యాసాల సంకలనం 'తెలుగు పసిడి' గ్రంధానికి ఉప సంపాదకుని గా వున్నాను.అలాగే రెండువేల ఏడు సంవత్సరం లో ప్రపంచ తెలుగు రచయితల మహాసభలలో ముఖ్య కార్య కర్త గా సేవలను అందిస్తూ,భారత స్వాతంత్ర వజ్రోత్సవాల నేపధ్యం లో వివిధ రంగాలలో తెలుగు వారి అరవై ఏళ్ళ ప్రగతి సమీక్ష గా రెండు వంద్దల పదమూడు వ్యాసాల సంకలనం 'వజ్ర భారతి ' వుద్గ్రందానికి సంపాదక వర్గం లో వున్నాను.
             ఇక రంగస్థలం మీద ఫలించని వంచెన నాటిక లో కథానాయిక గా,ఏక్ దిన కా సుల్తాన్ లో మీసాల వెంకటరత్నం గా మనుషులోస్తున్నారు జాగ్రత్త లో రెడ్డి గా ,క్రాంతి లో రామారావు గా ,ది ఇంసిడెంట్ లో బ్రాహ్మణుడు గా ,తాకట్టు లో జ్ఞానేశ్ గ,కీర్తిశేషులు నాటకం లో మురారి గా,-ఆకాశవాణి,విజయవాడ కేంద్రం లో రాంబాబు కాపరం లో రాంబాబు గా ,జాతీయ నాటకం నాదయోగి లో రామరాయుడి గా ,అపూర్వ నరకం లో తమిళ అయ్యర్ గా,-హైదరాబాద్ దూరదర్శన్ లో మొదటికే మోసం బొమ్మాలాట లో పప్పెట్ గా ,సంసారం సాగరం మెగా సీరియల్ లో మంత్రగాడుగా, మినీ మూవీ లో గంగిరెడ్డి గా, లయ సీరియల్ లో వెంకట రావు గా,అబ్బాయి ప్రేమలో పడ్డాడు చలన చిత్రం లో గుండు అనుచరుడు గా , నటించటం జరిగింది.
           ఆకాశ వాణి విజయవాడ కేంద్రం నుండి ,తొలి రంగుల సినిమా బొమ్మలాట నూ వివిధ భారతి లో ఇవ్వటం ,పగటి వేషాలు,సామాజిక ప్రయోజనం అనే అంశం మీద మూడు వారాల ధారావాహిక ప్రసంగాలు,గుడివాడ నాటక రంగం మీద మూడు వారాల ప్రసంగాలు ఇచ్చాను.
           అంతర్జాతీయ సంస్థ ఆర్ధిక సమతా మండలి,శ్రీకాకుళం లో అయిదు సంవస్త్సరాలుగా కొన్ని వందల మంది బాల బాలికలకు ,అంగన్వాడి కార్యకర్తలకు ,ఒరగామి,నమూనాలు తయారు చేయటం,స్క్రీన్ ప్రింటింగ్,మొదలయిన అనేక కళల లో సృజనాత్మక శిక్షణ ఇస్తున్నాను.
అయిదు లక్షల కు పైగా అభినందన పత్రాలు,సూక్ష్మ చిత్రాలు,నిటి తైల వర్ణ చిత్రాలు చిత్రించాను.
           గుడివాడ పురపాలక సంఘ పాటశాల అయిన అడుసుమిల్లి గోపాల కృష్ణయ్య పురపాలక ఉన్నత పాటశాల లో చిత్ర కల ఉపాధ్యాయుని గా పంతొమ్మిది వందల ఎనభై అయిదు నుండి పని చేయు చున్నాను.

 నేను    పదవతరగతి లో     వున్నపుడు

నేను    డిగ్రీ    చదువుతున్నపుడు

గుడివాడ నాటక రంగం

 ఈ ప్రసంగాలు,  2010 సం .   ఫిబ్రవరి    9 ,  16 ,  23   తేదిలలో  విజయవాడ ఆకాశవాణి కేంద్రం నుండి ప్రసారం అయినాయి.                    వారి సౌజన్యం తో ...........

గుడివాడ నాటక రంగం

                       ఒకటిన్నర శతాబ్దాల తెలుగు నాటక రంగ వనం లో విరబూసిన నటకుసుమం గుడివాడ నాటక రంగం. వెండితెర కంఠానికి తలుకులీనే తారలను ,నేపధ్య సంగీతానికీ,గానానికి అజరామరమైన స్వరాన్ని అలంకరించింది గుడివాడ. అందుకేనేమో దృశ్య శ్రవ్య కావ్యాలలో 'నాటకం' రమ్యమై గుదివాడను తన శిగలో తురుముకుంది, పౌరాణిక ,చారిత్రాత్మక ,సాంఘీక నాటకాలు ప్రదర్శించ టంలో ప్రత్యేకంగా నిలచింది. ఎంతో మంది నటులు ,నటీమణులు,సంగీత విద్వాంసులు, నృత్యకారులు,రచయితలు,చిత్రకారులు,జానపద కళాకారులు,నాటక సంస్థలు,డ్రామా డ్రెస్ కంపెనీలు,వివిధ వాయిద్య కారులతో సుసంపన్న మయి తెలుగు నాటక రంగాన మకుటాయమానం గా నిలచింది గుడివాడ.
కళలకు కాణాచిగా,కాకలు తీరిన నటులను అందించి కళామతల్లికి నీరాజనాలు సమర్పించింది. నటగాయకుదుగా అమర గాయకుడు ఘంటసాలను ప్రపంచ గాత్ర తోరణంగా ,మహా గాయకుడి గా అందించినా ,దాదా సాహెబ్ ఫాల్కిఅవార్డు గ్రహీత పద్మశ్రీ అక్కినేని నాగేశ్వర రావు చే రంగస్థల అరంగేట్రం చేయించినా ,నవరస నటనా సార్వభౌమ కైకాల సత్యన్నారాయణ నటనకు నడకలు నేర్పించినా ,నట గేయ రచయితగా జాలాది కి బీజం వేసినా ,రేడియో ఏకాంబరం గా వి.సత్యన్నారాయణ ప్రసిద్దులు అయినా ,ఆయన నడకే నక్యత్యం గా భావ నాట్యానికి ఊపిరి పోసిన 'బాలభందు' బి.వి.నరసింహా రావు లాంటి కీర్తి గడించిన ఎందరికో పురుడు పోసి బుడి బుడి నడకల నటనను నేర్పి దిగ్గజాలు గా మలచింది గుడివాడ నాటక రంగం.
                    'అచట పుట్టిన నటులు ఏ పాత్రకు అయినా ఓడిగిపోవు' అన్నట్లు గా ,గుడివాడ నాటక రంగాన పురుషులు,స్త్రీ పాత్ర ధరించటం-స్త్రీలు పురుష పాత్ర ధరించటం మరో ప్రత్యేకత . అందరూ స్త్రీ లతో రంగూన్ రౌడి ,సతిసక్కుబాయి,రామాంజనేయ యుద్ధం,తదితర నాటకాలు ప్రదర్శించి ఇక్కడి నటీమణులు తమ నటనా సామర్ధ్యాన్ని 'ఔరా' అని చాటుకున్నారు.
కాగా,అక్కినేని నాగేశ్వర రావు,దేవరకొండ రామారావు ,బాలభందు బి,వి,నరసింహ రావు,తుమ్మలపల్లి సాంబశివరావు,దావులురి రామారావు, పెండ్యాల నాగేశ్వర రావు,మొదలైనవారు స్త్రీ వేషం కట్టి హొయలు ఒలికిస్తే,గుంటూరు కోమలి,పువ్వఅనసూయ,నాగరాజకుమారి,కోతిస్వరి,మొదలైనవారు పురుష వేషం వేసి దడ దడ లాడించారు.
పదకొండు ఏళ్ళ ప్రాయం లోనే అక్కినేని నాగేశ్వర రావు మాతంగి కన్య,లోహితాస్యుడు వేషాలు వేయించారు.కోడూరు అచ్చియ్య వీరికి గురువు, వై.భద్రాబాడి హరిచ్చంద్రుడు గా ,వీరి సతిమని అమ్మని బాయి చంద్రమతి గా నటిస్తుంటే చూడటానికి రెండు కన్నులు చాలేవి కావట.గుడివాడ దగ్గర రామాపురం లో జన్మించిన అక్కినేని గుడివాడ వచ్చి రంగస్థలం పయి నటించే వారు. సూరపనేని శోభన రావు రచించిన 'సత్యాన్వేషణ ' నాటకం లో అక్కినేని ఒక క్రిస్తావ యువతీ గా వేషం కట్టారు.దేవుడు ఎవరు? ఎక్కడ? అనే సంభాషణతో మొదలయ్యే ఈ నాటకం ఒక పల్లె లో ప్రదర్శిస్తుండగా తెర లాగే వాడిని తెలు కుట్టిన దట. ఒక గ్రామం లో ఆడుతుండగా ఒక గేదె మరణించిందట. దేవుడు లేదని చెప్పటం వల్లనే ఈ అనర్థాలు జరిగాయని అప్పటి ప్రజలు చెవులు కోరుక్క్కున్నారు.హర్మోనిస్ట్ మోటూరు వీర రాఘవయ్య చౌదరి అక్కినేని కి పద్యాన్ని పాడటం నేర్పించారట.
నటులు దావులురి రామారావు చంద్రమతి గా ఆడవేషం వేసేవారు. ప్రఖ్యాత సినీ గేయ రచయిత జాలాది నటిస్తూ ,పాటలు రాసి పాడే వారట. పంతొమ్మిది వందల అరవై రెండు లో కవిరాజ కళామందిరం లో కవిరాజ త్రిపురనేని రామస్వామి చౌదరి రాసిన ఖూని నాటకాన్ని ప్రదర్శించారు. కోడూరు అచ్చయ్య ,చల్లగుల్ల సుబ్బారావు ,వీరస్వామి తదితరులు నటించారు.
గుడివాడలో విద్యా రంగాన్ని అభివృద్ది చేయాలనే సంకల్పం తో అక్కినేని లక్ష రూపాయలు ఆర్ధిక వనరులను సమకూర్చి అక్కినేని నాగేశ్వరరావు కళాశాల గా తీర్చి దిద్దటానికి కృషి చేసారు. రెండు వేల తొమ్మిది నవంబరు ఇరవై తేదిన అక్కినేని సంత వూరు రామాపురంలో అక్కినేని నట జీవితాన్ని ప్రతి బిమ్బించే చాయా చిత్ర శాశ్విత ప్రదర్శనను అక్కినేని చేతుల మీదుగా ప్రారంభించారు.
                    పంతొమ్మిది వందల యాభై ఒకటి నుండి పంతొమ్మిది వందల యాభయ్ ఆరు వరకూ గుడివాడ లో పలు నాటక ప్రదర్శన లలో ముఖ్య పాత్రలు ధరించారు కైకాల సత్యన్నారాయణ . ఆత్రేయ రాసిన ఎవరు దొంగ లో ఎస్సయి గా ,పినిశెట్టి రాసిన పల్లెపడుచు లో హీరో చంద్రం గా ,కొర్రపాటి గంగాధరరావు రాసిన బంగారు సంకెళ్ళు ,తెలుగు కోపం ,మొదలైన నాటకాలలో నటించారు. పంతొమ్మిది వందల దేభ్భయ్ ఆరు లో గుడివాడ కైకాల కల మందిరం నిర్మించటానికి ఇరవయ్ అయిదు వేల రూపాయలను ఆర్ధిక వనరులను అందించారు.
                     పంతొమ్మిది వందల ఇరవైతొమ్మిది స. లో ఆంధ్ర నాటక కలాపరిస్హాడ్ కార్యాలయం ,గుడివాడ శాఖ ను కాజ వెంకట్రామయ్య ,సిని నిర్మాత దుక్కిపాటి మధు సూధనరావు ,నట న్యాయ నిర్ణేత పోలవరపు సూర్య ప్రకాశరావు ,వైణికులు త్రిపురనేని శివ ప్రసాద రావు ,ఏర్రోజు మాధవా చార్యులు, మొదలైన వారు స్థాపించారు. ఈ కార్యాలయానికి ఆచార్య ఆత్రేయ కార్యదర్శిగా పనిచేసారు. ఆయన ఎందఱో నటీనటులకు శిక్షణ ఇచ్చారు .ఎన్జీవో ,ఎవరు దొంగ ,నాటకాలు రాసి ప్రదర్శించారు. పంతొమ్మిది వందల నలభై ఎనిమిది లో ఆంధ్ర నాటక కల పరిషత్తు పోటిలలో ఎవరు దొంగ నాటకానికి ప్రదర్శన ,దర్శకత్వం, ఉత్తమ నటనలకు బహుమతులు వచ్చాయి .
                      పంతొమ్మిది వందల నలభయ్ ఆరు లో గుడివాడ లో నిర్వహించిన ఆంధ్ర నాటక కళాపరిషద్ సభలు చరిత్ర లో మైలురాయి గా నిలచాయి. ఏడు నాటకాలను ఎంపిక చేసి ఒతిలు నిర్వహించారు. పోటికి వచ్చన నాటకాలతో పాటు పిల్లలు ప్రదర్శించిన అనార్కలి నాటిక, కల్పకం అనే బాలిక నృత్యం,బోలోనాథ్-సరోజమ్మల రాధాకృష్ణ నృత్యం.,పాముల వాళ్ళ నృత్యం,ఒక బాలుడు ప్రదర్శించిన కథక్ నృత్యం ఏర్పాటు చేయడం విశేషం. పంతొమ్మిది వందల నలభయ్ నాలుగు లో పరిషత్ పునర్వ్యవస్తికరించటం వాళ్ళ నటులు ,న్యాయ నిర్ణేత పోలవరపు సూర్య ప్రకాశ రావు క్రియా శీలక పాత్ర ను పోష్ణ్చారు. పరిషత్ కార్యక్రమాలలో ,పరిషత్ పోటిలకు వచ్చన నాటకాలను ప్రాధమిక పరిశీలనలో ఎంపిక చేసే భాద్యత సమర్హంగా నిర్వహించారు. పంతోమ్మితి వందల ఎనభై మూడు పరిషత్ ప్రధాన కార్య దర్శిగా ఎంపికై పత్తేనిమిది స.లు ,ఆ పదవి లో వుంది ,పరిషత్ ప్రగతికి కృషి చేసారు.
                  ముదినేపల్లి నుండి గుడివాడ కు తరలి వచ్చిన ఎక్షెల్శియర్ నాట్య మండలి లో కోడూరి అచ్చయ్య దర్శకత్వం లో అక్కినేని,దుక్కిపాటి,సూరపనేని,సహా నటులుగా ఆశాజ్యోతి ,సత్యాన్వేషణ ,తెలుగు తల్లి నాటకాలలో శ్రీ పోలవరపు సూర్య ప్రకాశ రావు నటించారు.
పంతొమ్మిది వందల ఎనభై లో నందమూరి తారక రామారావు కలనగర్ పేరుతో గుడివాడ దగ్గరలో వున్నబిల్లపాడు గ్రామం లో యాభై ఏడు మంది కళాకారుల కు నూటయాభై గజాల భూమి ని పంచి ప్రభుత్వం కూడా గుడివాడ రంగస్థలానికి ప్రత్యేకత నిచ్చింది.
దాదాపు ముప్పై నాటక సంస్థలు ,వందల కిఒద్ది నటినటులు,దర్శకులు,ఎంతో మంది హార్మోనియం,మృదంగ ,తబలా ,డోలక్, కీబోఅర్డ్ ,వయోలిన్ ,కళాకారులు,మేకప్మెన్ లు ,రంగాలంకరణ,నేపధ్యగానం,లైటింగ్,కళాకారులు,డ్రామా డ్రెస్ కంపెనీలు,,సిని సెట్టింగ్ కంపెనీలతో అలరారి శోభాయమానంగా వెలుగొందిన గుడివాడ నాటక రంగం గురించి చెప్పలంటే మాటలు చాలవు. బొమ్మాలాట కళాకారులు ,జానపద కళాకారులు,వందకు పయిగా ,నేటికి తమ కళలను నముకొని జీవిస్తున్నారు.
                  గుడివాడ కు సమీపం లో వున్న బిళ్ళపాడు కళాకారుల కాలనీలో ,పగటి వేషాలు ,బుర్ర కథలు ,తంబుర కథలు,పౌరాణిక నాటకాలు, వీదినాటికలు మొదలైన కళలను ప్రదర్శించే కళాకారులు ఏభై మందికి పయిగా నేటికి వున్నారు. డెబ్బయి రెండేళ్ళ మిరియాల దురగా ప్రసాద్ వీరికి పెద్ద. అనువంశికంగా వస్తున్న కళలను కుటుంబ సభ్యులకు భోధించి పది బుర్ర కథ దళాలను ,మూడు వీధి నాటిక బృందాలను,ఎనిమిది పగటి వేష బృందాలను,మూడు దేవర పెట్టె బృందాలను,తయారు చేసి వృత్తి కళాకారులు గా జీవనం సాగిస్తున్నారు. రామపరశురామ ,భీమాంజనేయ యుద్ధం,రావణ బ్రహ్మ అంగదుడు,శ్రీకృష్ణ జాంబవంత యుద్ధం,మొదలయిన నాటకాలను వీధి లో ప్రదర్శిస్తారు .
                     మిరియాల శేఖర బాబు ,విశ్వనాథ బాబు,యదవిల్లి రమణ,మిరియాల రవితేజ,యదవిల్లి వీరయ్య ,మిరియాల ప్రశాంత్,యదవిల్లి దుర్గారావు,రమేశ్, మొదలయిన ఇరవై మంది కి పయిగా కళాకారులు ఈ బృందాలకు నాయకత్వం వహిస్తున్నారు. అరవై ఏళ్ళ కు పయిబడిన యడవల్లి తిరుపతమ్మ ,అచ్చమ్మ,మొదలైనవారు తంబురకత ను చెప్పటం లో ఘనాపాటి లు విజయవాడ ఆకాశవాణి, దూరదర్శన్ నుండి అనేక కార్యక్రమాలను సమర్పించారు.వీరి పగటి వేషాల గురించి నేను ఇంతకు ముందు ఆకాశ వాణి శ్రోతలకు ధారావాహిక ప్రసంగాల ద్వారా తెలియ చేసి వున్నాను.
                   పంతొమ్మిది వందల తొంభై సం.నుండి నేను, తాతా పప్పెట్ దియేటర్ స్థాపించి తొడుగు,కర్ర బొమ్మలు, మిశ్రమ బొమ్మాలు,తయారు చేసి, నాటికలు రాసి ప్రదర్శన లిచ్చాను. రంగస్థలం పయినే కాకుండా హైదరాబాద్ దూరదర్శన్ కేంద్రం నుండి ప్రదర్శనలిచ్చాను . దిద్దుబాటు,మొదటికే మోసం,నాన్నో పులి ,ఈ పనులు మా కొద్దు,లాంటి బొమ్మలాట నాటికలు ఎన్నో రచించి ప్రదర్శనలు ఇచ్చాను. బొమ్మలు తయారు చేయటం,రచన చేయటం,బొమ్మాల కదలికలు రూపొందించటం ,లో అక్కినేని కళా పీటం లాంటి సంస్థలలో కార్యశాలలు నిర్వహించాను. అనేక సంఘీక నాటకాలలో పలు పాత్రలతో పాటు ఆకాశవాణి,టివి నటుడు గా భిన్న పాత్రల్లు పోషించాను. లయ ధారావాహిక లో వెంకట్రావు పాత్రలో ,ప్రముఖ టివి లో నటిస్తున్నాను.
సాహిత్య,సంగీత ,శిల్ప,చిత్ర,వాస్తు కళల సమ్మేళనంగా బొమ్మలాట ను రూపొందించాను.
                      సినిమాలు,టివిలు వచ్చాక గుడివాడలో సంఘీక ,పౌరాణిక ,చారిత్రాత్మక నాటకాలు కుప్పకులిపోయాయి.పండగలప్పుడు,పందిల్లలోను,అడపా దడపా వీళ్ళ మీదా లేక్కిన్చాదగ్గ నాటకాలు మాత్రమె ప్రదర్శిస్తున్నారు. సమీపంలో వున్న పల్లెలలో ప్రదర్శించే నాటకాలు సినిమాకు అనుకరణలుగా, పాటలు, డాన్సులు, చిత్ర విచిరాలుగా ప్రదర్శించ బడుతున్నాయి. ఇందుకు గుడివాడ నుంచే సెట్టింగు డ్రామాల సప్లయ్ కపెనీలుగా సహకారం అందిస్తునారు. ఒక రకంగా పచ్చి రికార్డింగు డాన్సు ద్రామాలాయి పోయాయి. స్థానిక కళాకారులతో పాటు ,వీరికి నాయికలను ,సెట్టింగు లనుందించే కంపెనీలు నీలా మహల్ రోడ్డులోవున్నాయి .
                      పంతొమ్మిది వందల ఎనభై లో ప్రసాద్ సిని సెట్టింగ్స్, పన్థొమీది వందల తొంభై అయిదు లో భాష సిని సెట్టింగ్స్, ఇటివల పెద్దులు డాన్స్ పార్టీల లాంటివి ప్రస్తుతం పని చేస్తున్నాయి. మొత్తం పది మంది కధానాయిక లున్నారు. ఒక్కో కంపెనీ సం.లో ఏభై నుండి వంద దాకా నాటకాలకు కాంట్రాక్టు కుదుర్చు కుంటారు. ఒక్కో నాటకానికి పది నుండి ఇరవై వేల రూపాయిల దాకా మాట్లాడుకుని ,సంగీతం,స్టేజి దేకరేసన్ ,లిఘ్తింగ్, మేకుప్ వగైరాలను అందిస్తుంటారు. కధానాయికల నటనను బట్టి వెయ్యి నుండి రెండు వేల దాకా దక్కించుకుంటారు.              చత్రపతి,రాణాప్రతాప్,నిప్పురవ్వలు,సూర్య సింహాలు,జగత్ కంత్రీలు,మొదలయిన నాటకాలు ప్రదర్శిస్తుంటారు ,ప్రస్తుతం ఈ కంపెనీల మీద ఆధారపడి మూడు వందల మంది కళాకారులు,కార్మికులు బ్రతుకు తున్నారని ప్రసాద్ సిని సెట్టింగ్స్ అధినేత టివి ప్రసాద్ చెప్పారు. కార్మికులు రెండు వందల నుండి మూడు వందల దాకా వేతనాన్ని ఇస్తున్నామని ,ప్రదర్శనలు లేని రోజుల్లో ఎదైనా కూలి కి వెళ్లి జివనానిసాగిస్తూ న్నారు.

గుడివాడ నాటక రంగాన్ని పరి పుష్టం చేసిన కిన్తమంది కళాకారుల గురించి తెలుసుకుందాం.

'బాలభందు' బివి నరశిహారావు : జననం: మరణం :


                          నటుడు,నాట్యాచార్యుడు,చిత్రకారుడు,బాల గేయ రచయితగా గుడివాడ పేరు ను దేశమంతటా చాటిన వీరి పూర్తి పేరు బాడిగ వెంకట నరసిహారావు . రంగస్థలం మీద స్త్రీ వేషధారణ చేయటం లో ప్రసిద్ద్లు లు పంహోమ్మిది వందల ముప్పయి నెండి పంతొమ్మిది వందల యాభయి ఎనిమిది వరకూ ఎనో ప్రదర్శన లిచ్చిన బివి గారి స్వగ్రామం కౌతవరం అయినా ,గుడివాడ లో స్థిర నివాసం ఏర్పరచుకొని కళాకారునిగా ప్రసిద్ది కెక్కారు.
అభినయం ,సంగీతం,చిత్రలేఖనం,వీరికి ఆజన్మసిడ్డం గా ప్రాప్తించాయి. తోటి పిల్లలతో కలసి ఆవూ పులి,హరిశంద్ర,ధ్రువ,మొదలయిన చిన్న నాటకాలు వేయడంతో ప్రారంభమయినది వీరి రంగస్థల జీవితం. గయోపాఖ్యానం లోని కృష్ణార్జునుల సంవాదాన్ని ,పరబ్రహ్మ శాస్త్రి గారు వేయించారు. ఇందులో అర్జునుడు గా బివి. పదిహేడు గజేంద్ర మోక్షం కథా గీతాన్ని ఆనంద భైరవి రాగాన్ని ,ఆటతాలం లో నేర్చుకొన్నారు. వీరికి రాచప్ప పాడిన 'మగదోచ్చి పిలిచెను' ,వనజాక్షి పాడిన 'ఓరోరి బండివాడ' పాటలు బాగా ఇష్టం. కూచిపూడి భాగవతుల యక్ష గానాలు,దేవదాసి నృత్యం, చూచిందే తడవు గా అభినయించేవారు. మినర్వా సంస్థ తీసిన 'అనార్కలి' ముకి చిత్రాన్ని నాటకంగా మలిచారు వింజమూరి వెంకట లక్ష్మి నరసింహారావు. ఇందులో అనార్కలి పాత్రకు బివి ని ఎంపిక చేసారు. కిలాంబికృష్ణమా చార్యులు వద్ద అనార్కలి నాట్య శిక్షణ తీసుకుంనారు బివి. ఈ నాటకాన్ని పంతొమ్మిది వందల ముప్పయి లో ప్రదర్శించి ప్రసంసలండుకున్నారు. వీరి వద్దే తులాభారం లో సత్య భామ ,రుక్మాంగదలో మోహిని,చింతామణి లో చింతామణి,పాత్ర్రా భినయాన్ని క్షుణ్ణంగా అభ్యసించి ప్రదర్శించారు. నాటకాల్లో వేషాలు వేసి ,నృత్య ప్రదర్శనలు ఇచ్చి సంపాదించిన డబ్బులు ఇంటికి పంపేవారు. పంతొమ్మిది వందల నలభయ్ లో మద్రాసు ఆంధ్ర సంగం లో వీరి సరసన సలీం గా బందా కనక లింగేశ్వర రావు గారు నటించారు. స్థానం నరశింహారావు ,బళ్ళారి రాఘవ,సిఎస్సార్ ,నగరాజారావు,కస్తూరి శివరావు, రేలంగి వెంకట్రామయ్య, మొదలయిన గొప్ప నటులతో కలసి ఎన్నో స్త్రీ పాత్రలలో నటించారు. క్షణం లో చీర సింగారించి కోవటం వీరి సొత్తు . సినీ నటి సావిత్రి కి నృత్య శిక్షణ ఇచ్చారు. అక్కినేనికి ఆడవేషాలు వేసే కాలంలో అభినయంలో శిక్షణ ఇచ్చరు. ఆంధ్ర జాలరి సంపత్కుమార్ వీరి ప్రశిష్యులు. శ్రీమాన్ నమ్మాళ్వారు కుమార్తె సత్యరంగా కు జానపద రీతులలో శిక్షణ ఇచ్చరు. అంతర్జాతీయ ఖ్యాతి పొంచిన కోరాడ నరసింహా రావు వీరికి ఏకలవ్య శిష్యులు. ఆచార్య ఖండవల్లి నిరంజనం సంకలన పరచిన 'సంగ్రహ ఆంద్ర విజ్ఞాన సర్వస్వం' లో వీరి వ్యాసం 'జానపద నృత్యాలు' ప్రకటించారు.
చల్లపల్లి,ముక్త్యాల, జయంతిపురం,బొబ్బిలి, వేగాయమ్మ పేట, సంస్థానాలలో జానపద నాట్యం చేసారు. బందరు టౌన్ హాల్ లో మునిమాణిక్యం నరసింహారావు వీరి నాట్య ప్రదర్శన ఏర్పాటు చేసారు. ఈ ప్రదర్శనకు చిత్రకారుడు రచయితా అడవి బాపిరాజు వ్యాఖ్యాత. ఈ నాట్యం చుసిన జ్ఞానపిట్ అవార్డు గ్రహీత విశ్వనాథ సత్యన్నారాయణ 'భావనాత్యం' అని పేరు పెట్టారు. పంతొమ్మిది వందల నలభయ్ నాలుగు లో బందరు నాటక కల పరిషత్తు లో స్థానం వారు బివి నాట్యానికి ముగ్ధులై బంగారు పతాక మిచ్చారు. ఎంకి పాటలు,కవి కొండల రావు జానపదాలు,బంద్గారి మామ పాటలు,ప్రాచీన జానపదాల తో పటు,భావగీతాలు అయిన శ్రీశ్రీ 'ఆనందం అర్ణవమైతే'కృష్ణ శాస్త్రి 'ఓహో వసంతా,దాసిగా నుండుట కయినా తగునా' తాపీ ధర్మారావు ,వేదుల సత్యన్నారాయణ శాస్త్రి గారి గీతాలతో ఏకబిగిన మూడు గంటల ప్రదర్శన ఇచ్చే వారు. ఈ నాట్యం ప్రత్యేక లక్షణాలను వివరిస్తూ ,'ఈ కళను నేను నేర్చుకొన్నది,ఇతరులకు నేర్ప్న్డీ, కవితా కల్పనా వైఖరి తోనే. నర్తక్నికి ముందు కవి హృదయం వుండాలి. లయ ఆయువు పట్టి ,అందం చిందించటం అభిమాన విషయం కావాలి. పాటలో జీవించాలి. భావ వ్యక్తీకరణకు ,సుకుమార అంగ భంగిమలకు ,వంగే శరీరం కలిగి వుండాలి' అన్నారు.
ఒకసారి వీరి నాట్యాన్ని చూసిన నార్ల వెంకటేశ్వర రావు ,నాట్య కలక్ను చేపట్టి ప్రచారం చేస్తే ,రాణించా గలవని చెప్పారు. పన్థొమీది వందల్ల యభైఎనిమిది నుండి నాట్య ప్రదర్శనలు ఇవ్వటం ఆపేసి బాల రచయిత గా ఎదిగారు.
సామాన్య కుటుంబం నుండి బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి గా ఎదిగిన బివి పంతొమ్మిది వందల అరవై ఎనిమిది లో ఉద్యోగ విరమణ చేసి గుడివాడ లో స్థిర నివాసం ఏర్పరచుకొని నృత్య,సంగీత, సాహిత్య, నటనల మేలవిమ్మ్పుతో మధుర జీవితాన్ని గడిపారు. బాలలకోసం బాలుడై ఎన్నో రచనలు బాలలకు అందించి 'బాల బంధు' గా సత్కరించ బడ్డారు. 'భారత కళా నిధి' గా బిరుదు పొందిన బివి ,ఆప్త మిత్రుడు గుడిపాటి వెంకట చలం శత జయంతి సభ కు అధ్యక్షత వహించేందుకు విజయవాడ పుస్తక మహోతవానికి వెళ్లి తీవ్ర అస్వస్థత తో పంతొమ్మిది వందల తొంబై నాలుగు జనవరి ఆరవ తేదిన గుండె పోతూ తో మరణించారు.




బుస్సీ దొరగారు అని పిలుచుకొనే                            'మామిడాల వెంకట కృష్ణారావు :


                     గుడివాడ వాసవాంబ రైస్ మిల్లు లో ఎక్కౌన్తెంట్ గా పని చేస్తూ అనేక నాటకాల్లు ప్రదర్శించారు. 'సక్కుబాయి'లో కాశిపతి గా అమాయకత్వాన్ని ,రెండు రెళ్ళు ఆరు లో మధ్య తరగతి పెద్ద గా, పల్నాటి యుద్ధం లో బ్రహ్మ నాయుడి గా హుందాతనం ప్రదర్శించటం లో ఆరితేరారు.
ముఖ్యం గా వీరు 'బుస్సీ' కృష్ణా రావు గా ప్రసిద్ది చెందారు. బొబ్బిలి యుద్ధం లో 'బుస్సీ' పాత్రను సజేవం గా ప్రేక్షకుల ముందు ఉంచారు. బుస్సీ దొర కోటు ఎలా వేసుకోవాలి,సిగార్ ఎలా పట్టుకోవాలి,హుందా గా ఎలా నడవాలో ,చూడటానికి చల్లపల్లి జమిందారు శ్రేమంతు యార్లగడ్డ అంకినీడు ప్రసాద్, గుడివాడ కు వచ్చి వీరి నాటకాన్ని చుచేవారట. సహనటులు తుర్లపాటి రాధాకృష్ణ, నాజర్వాలి తదితరులతో ప్రదర్శించిన 'బుస్సీ' ,ఫ్రెంచి దొర ,మాట్లాడే భాష ఆంగ్లం,పైగా విదేశీయులు మాట్లాడే రీతిలో వుండాలి. నటనలో కుటిలత్వం ప్రదర్శించటంలో జీవించేవారు. 'బొబ్బిలి యుద్ధం ' నాటకాన్ని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ అంతటా పలు ప్రదర్శన లిచ్చారు.
                     ఒకసారి ఒక పౌరాణిక నాటకం లో దుర్యోధనుని పాత్రను చూడవలసి వచ్చింది. ఆ పాత్ర దారి చూపులు నేలపైన ,చేతులు క్రిందకు చూపించ సాగారు. ఆ నాటక ప్రదర్శనా నంతరం ఆ నటుడ్ని గ్రీన్ రూం లో కలసి,'బాబు ,దుర్యోధనుని మనస్తత్వం నా అంతటి వాడు లేదు అనుకునేది,అందువల్ల ఆ పాత్రను ధరించి ప్రదర్శించే టప్పుడు ,చూపు గాని,చేతి తో చూపించేటప్పుడు కాని క్రింది వైపు కు వుందా కూడదు. ' అని చెప్పారు. ఇలా పత్రాల యొక్క అంతరంగాన్ని తోటి నటులకు చెప్పి అభినయాన్ని సూచించే వారు.


స్త్రీ పురుష పాత్రలకు మని కిరీటం                                                         గుంటూరు కోమలా దేవి :


                     వర విక్రయం నాటకం లో ఘంటశాల వెంకటేశ్వర రావు భ్రమరాంబ గా ఆడ వేషం వేస్తే ,అందులో కాళింది గా నటనారంగేత్రం చేసిన గుంటూరు కోమలా దేవి. యాభై ఏళ్ల గుడి వాడ నాటక రంగానికి నిలువెత్తు సజీవముర్తి . నాటకాలు ఆడాలంటే గుడివాడ లో నే ఉండాలనే ఉద్దేశ్యం తో పంతొమ్మిది వందల యాభై లో గుడివాడ వచ్చి స్థిర నివాసం ఏర్పరచుకొని ,నేటి వరకు నాటక రంగంపై మక్కువతోనే, ఆ జ్ఞాపకాల తోనే జీవిస్తున్నారు. తన కుమార్తె పెళ్లి చేసిన తర్వాత,నాటకాల వాళ్ళంటే కుమార్తె బంధువు లలో వున్నా చిన్న చూపు తో ,ఎంతో ఇష్టమైన నాటక రంగాన్ని పంతొమ్మిది వందల ఎనభై లో త్యాగం చేసారు.
                    గుడివాడ కు చేరుకొన్న తొలి నాళ్లలో ప్రవాసం నాటకంలో వీరికి దేవరకొండ రామారావు అవకాశం కల్పిచారు.వీరితో పాటు దేవరకొండ రామారావు కూడా స్త్రీ పాత్రలు ధరించేవారు.'తెలుగు తల్లి' నాటకం లో భారతి వేషం వీరికి మంచి నటిగా పేరు తెచ్చి పెట్టింది. స్త్రీ ,పురుష పాత్రలు ధరించటం లో దిట్ట .కృష్ణుడు ,సత్యభామ ,చంద్రమతి ,సక్కుబాయి,వేషాలు వీరికి వెన్న తో పెట్టిన విద్య,'పల్లెపడుచు' లో రమాదేవి గా ,కైకాల సత్యన్నారాయణ  హిరో  చంద్రం గా అనేక సార్లు ప్రదర్శించారు. 
                   1954 లో గుంటూరు లో జరిగిన అఖిల ఆంద్ర 'రంగూన్ రౌడి ' నాటక పోటిలలో పాల్గొని అన్నపూర్ణ గా నటించి ఉత్తమ నటిగా బహుమతి పొందారు ,ఈ పోటీలకు న్యాయ నిర్ణేతలుగా జమ్మలమడక మాధవరాయ శర్మ ,మహాకవి జాషువా ,కరుణశ్రీ జంధ్యాల పాపయ్య శాస్త్రి ,వ్యవహరించారు. పువ్వుల అనసూయ సత్యభామ గా ,వీరు శ్రీ కృష్ణుడు గా ,రంగపుష్ప సత్యభామ గా ,వీరు శ్రీకృష్ణుడు గా అనేక ప్రదర్శన లిచ్చారు . అం దరూ ఆడవాళ్ళ తో రంగూన్ రౌడి ,సక్కుబాయి, రామాంజనేయ యుద్ధం ,తదితర నాటకాలు ప్రదర్శించి పేరు తెచ్చుకొన్నారు. ఖిల్జిరాజ్య పతనం ,చంద్ర గుప్త ,నారాజు నారాణి, మొదలైన చారిత్రిక నాటకాలలో అద్భుతమైన నటన ప్రదర్శించారు. 
               ఆంద్ర దేశ మంతటా వీరు నాటకాలు ప్రదర్శించే రోజులలో ఏకబిగిన నెల రోజుల పాటు వివిధ ప్రదేశాలలో నాటకాలు  వేస్తూ ,ఇల్లు చూడకుండా గడిపేవారు. ఇలాంటప్పుడు ఖైమా ఉండలు ,పిండి వంటలు చేసుకొని క్యానులలో పెట్టుకొని ప్రదర్శనలకు ప్రయాణించే దాననని చెప్పారు. సత్తెనపల్లి లో బుర్ర్రా సుబ్రహ్మణ్య  శాస్త్రి గారు సత్య భామగా ,వీరు శ్రీ కృష్ణుడు గా నాటకాన్ని ప్రదర్శించారు. వీరి భర్త శ్రీమన్నారాయణ  గారు ,నాటకాల కాంట్రాక్టర్ గా వుండేవారు. 
                గుడివాడ కళాకారుల సమాఖ్య కార్యదర్శి గా వున్నపుడు ,సినీ నటి జమున గారితో మాట్లాడి కళాకారుల కాలనీకి 53 స్థలాలను ఇప్పించిన ఘనత వీరికే దక్కుతుంది 
               ప్రముఖ నటులతో కొన్ని వందల నాటకాలు ప్రదర్శించి ,మేటి నటిగా గుర్తింపు పొందిన వీరు ,75 ఏళ్ళ వృద్ధాప్యం లో కూడా ప్రభుత్వం నుండి ఎ విధ మయిన కళాకారుల పెన్షన్ అందటం లేదని చెప్తుంటే హృదయం చలింఛి పోయింది.

అలనాటి మేటి నటుడు 

బొక్కా రాజేశ్వర వెంకట సత్యన్నారాయణ
  
         ఆంధ్ర నాటక రంగ చరిత్ర లో గుడివాడ నాటక రంగామికి ఎనలేని కీర్తి నార్జించి పెట్టిన అలనాటి మేటి నటుడు బొక్కా రాజేశ్వర వెంకట సత్యన్నారాయణ . అపర దుర్యోదనుడిగా ఖ్యాతి గడించారు. ఏడేళ్ళ ప్రాయం లో డాక్టర్ గా నటించిన నాటి నుండి రంగస్థలం మీద మక్కువ ఏర్పరచుకునారు .ఏడు దశాబ్దాలుగా పౌరాణిక ,సాంఘీక నాటకాలలో వందలాది పాత్రలు పోషించిన నటుడు. 
             సత్య హరిచ్చంద్ర లో విశ్వామిత్రుడు గా ,ఉద్యోగ విజయాలు లో దుర్యోధనుడుగా ,రేణుమహత్యం లో జమదగ్ని గా సేతాకల్యాణం లో రావణ బ్రహ్మ గా ,వెంకటేశ్వర మహత్యం లో బృగుడి గా ,కనక దుర్గమహత్యం లో వీరభద్రుడు గా ,రుద్రావతారం లో ప్రతి నాయకుడిగా ,రంగస్థలం మీద తనదయిన ప్రత్యెక ముద్ర వేశారు. 
             హరిచ్చంద్రుడి సత్యవ్రత నియమాన్ని పరీక్షించే విశ్వామిత్రుడు ,అతి కఠినం గా ఉండే నటనను ప్రదర్శించే టప్పుడు ప్రేక్షకులు విశ్వామిత్రుని నిందిస్తూ కర్రలు తీసుకుని రంగస్థలం పయికి వచ్చిన సందర్భాలు వున్నాయి. రంగస్థలంపై తానూ ప్రదర్శించే పాత్ర స్వభావాన్ని అర్థంచేసుకుని ,ఆ పాత్రని సజీవంగా రంగస్థలంపైకి తీసుకి వచ్చేవారు. గంభీరమైన కంట స్వరం తో ,భావా వేషంతో కూడిన పద్యాల్ని పాదతమ్లొనూ ,రసరమ్యంగా సందర్భోచితం గా పలికేవారు. వీరి నిండైన విగ్రహం ,వాచక ఆహార్యాలను ద్విగుణి కృతం చేసేవి. వేషాల వక్ష స్థలం ,నిండైన భుజాలు, విశాలమైన కళ్ళు ,ప్రత్యేక ఆకర్షణ గా ఉండేవి. తన పాత్రలకు తానె మేకప్ వేసుకునే వారు. 1944 లో దశిక వెంకటేశ్వర రావు వద్ద తబలా, డోలక్ నేర్చుకున్నారు . అనేక నాటకాలకే కాకహరికతలకు,ఖవ్వాలి లకు వాయిద్య సహకారం అందించారు. ఆ సమయంలోనే నటన ,విమర్శక చక్రవర్తి నందుల లక్ష్మి నారాయణ శాస్త్రి వద్ద హావ,భావ,నటనలను అభ్యసించారు. రావుల సుబ్బారావు వద్ద హార్మోనియం తో పటు ,పద్యాలు చదివే పద్దతి,పాటలు పాడే విధానం నేర్చుకున్నారు. రావణ బ్రహ్మ ,వాల్మికి మొదలైన ఏక పాత్రలు రచించి పోషించారు. ఆకాశవాణి విజయవాడ కేంద్రం నుండి వీరి రావణ బ్రహ్మ  ఏకపాత్ర పలు సార్లు ప్రసారమైంది .భక్తి గీతాలు రాయటం లోను ,జ్యోతిష శాస్త్రం లోను ప్రవేశం ఉన్న వీరు,బి.వి.రంగారావు ,మల్లాది సూర్యనారాయణ ,జయరాజు,రేబాల రమణ,కాలపర్రు వెంకటేశ్వర్లు మొదలైన నటులతో నటించారు. కళా ప్రపూర్ణ ,నాటక ప్రవీణ బిరుదులతో సత్కరించ బడ్డారు. 

తుమ్మలపల్లి సాంబశివ రావు 


               నటుడు,కళా ప్రోత్సాహకుడు సాంబశివ డ్రామా డ్రస్ కంపెని అధినేత. 
           

పగటి వేషాలు - సామాజిక అంశాలు

            ఈ ప్రసంగాలు అక్టోబర్ 12 ,19 ,26  తేదిలలో విజయవాడ ,ఆకాశవాణి కేంద్రం నుండి ప్రసారం అయినాయి . వారి సౌజన్యం తో ..........




                  పగటి వేషాలు - సామాజిక అంశాలు




                 పగటి కలలు కనొద్దు అంటారు 

              పగటి వేషాలు వెయ్యొద్దు అని కూడా అంటారు 

              వేషం అంటే మారు రూపం 

              రావణాసురుడు మారు రూపం లో వచ్చి సీతను మాయం చేస్తాడు 

              పగటి వేషాలు చూసే కోణం లో వేషం వెనుక అసలు రూపం తెలుసు కోవాలి .అవి ఇప్పటికి అన్వయించు కోవచ్చు 

             ఈ వేషాల వెనుక ఆనాటి నేపధ్యం ఉంది . పురాణాలు,ఇతిహాసాలు ,మొదలైన వాటి లోనుంచి వచ్చిన వేషాలు ఆనాటి ,ఈనాటి,రేపటి,జిఇవితాన్ని మనకు చూపిస్తాయి .సామాజిక పరిస్థితులు.మనిషి లోపలి వేద్వంసం గురించి చెప్తాయి .ఒక పరమ ప్రయోజనం ఆశించి మనిషి లో ఆశను కలిగిస్తాయి. మంచి జిఇవనానికి దిక్సూచిగా ఉంటాయి. 

        

            ఇప్పుడు చెప్పుకో బోయే 34 పగటి వేషాలలో కొన్ని అంతరించి పోవచ్చు ,మరి కొన్ని అంతరించే దశలో ఉండొచ్చు ,మరి కొన్ని కొత్త రూపం లోకి మారే దశలొఉండొచ్చు. 

            కొన్ని పాత్రల అవసరం తీరి పోయింది .

            కొన్ని పాత్రలు ,చట్టాలు చేయడం వల్ల,సామాజిక మార్పుల వల్ల అదృశ్య మైనాయి .

            కొన్ని పాత్రలు ఆధునిక రూపాలలో మనం చూస్తూనే వున్నాం.

            ఈ నాటి రకరకాల పాత్రలాక్ ,వేషాలకు 'పగటి వేషాలే ' మూలం.

            ఇప్పుడు పగటి వేషాల వెనుక కథ ,అవి ప్రజలకు ఉపయోగపడిన తీరు,వాటిని ప్రభుత్వ పథకాలుగా మార్చిన వైనం తెలుసుకుందాం.ఈ కళాకారులు ప్రతి వేషాన్ని ప్రారంభించే విధానాన్ని తెలుసు కుందాం










                    బుడబుక్కల వేషం

.                
                      త్రేతా యుగం లో దశరథ మహా రాజు సంతానం కలగానందున బాధ తో కుమిలి పోతున్నాడు . ఆ బాధ నుండి అతనికి విముక్తి కలగా చేసి రఘు వంశాన్ని అభివృద్ధి చేయాలనేది శ్రీ మహా విష్ణువు సంకల్పం . అందుకోసం దశరధుని పుత్రకామేష్టి యాగాన్ని చేయమని చెప్పటానికి బుడబుక్కల వేషం ధరిస్తాడు శ్రీ మహా విష్ణువు. అలా ఈ వేషం లో దశరధుని దగ్గరకు వచ్చి యాగం చేయమని ప్రేరేపించటం ఈ వేషం నేపధ్యం.


                 వ్యవ సాయం లో పంట దిగుబడి తగ్గి బాధ పడే రైతులు ,అనేక సమస్యలతో నిరాశ చెంది జిఇవితం పై విరక్తి చెందు తున్నారు .


                ఆర్థికంగా ,శారీరకంగా,మానసికంగా, బాధలలో ఉన్న వారందరిని నిరాశకు లోను కావద్దు, భవిష్యత్తు లో బాగుంటుందని చిగురించే ఆశలు కలిగిస్తున్నారు ఈ వేషం ద్వారా . ప్రస్తుతం బాధల నుండి విముక్తి పొందటానికి చేయవలసిన పనుల గురించి ఆలోచించి,ఆచరణలో పెట్టటమే తక్షణ మార్గం , పరిష్కారమని ప్రజలకు చెప్తారు.


               విజయం సాధించాలంటే అసంతృప్తి ,అసహనం,మానసిక ఒత్తిడి తగ్గించుకోవాలి .సమాజంలో అన్ని వర్గాల తో సత్సంబందాలు నెలకొల్పు కోవటం ద్వారా ,సానుకూల దృక్పధాన్ని అలవరచి కోవాలి. పరిపరి విధాల పోయే మనసు ను సానుకూల దృక్పధం వైపుకు మరల్చమని చెప్పేదే ఈ వేషం . ప్రజలకు భవిష్యత్ మీద నమ్మకం కలిగించే  మాటలు చెప్పటానికి మానసిక వైద్యులు ,సానుకూల ఆలోచన తరగతులు నిర్వహించే వారు కృషి చేస్తున్నారు.






               వేషం చెప్పే విధానం:




             ఏయ్ ,నిలునిలు చండాలి ,అయిరే అంబా పల్కు జగదంబా పల్కు,ఆయీ పల్కు,ఆయితాయీ పల్కు, సద్గునాంబ పల్కు స్య్కాట్ శ్రోణి పల్కు యక్షిని పల్కు అంబర పక్షి పల్కు,ఆకాశవాణి పల్కు,కంచిలోని కామాక్శీ పల్కు,కాలికింద భూదెవి పల్కు ,కాశీలోని విశాలాక్శీ పల్కు మధురలోని మీనాక్షి పల్కు,బెజవాడ కనక దుర్గ పల్కు ..........

                                ************          ************        

               భట్రాజుల వేషం

                    రాజాస్థానాలలో భట్రాజులు వుండేవారు. రాజుని అనుక్షణం పోగాడటమే వీరి పని,వుద్యోగం. రాజుని కీర్తిమ్చడమే కాక ,రాజ సభకు వచ్చిన వారిని సైతం పొగుదుతూ రాజుకు సంతోషం కలిగించేవారు. యుద్దాల సమయం లో సైన్యాలను ,రాజు గారి ధీర గుణాలను కేర్థిస్థూ ,మానసికంగా యుద్దానికి సమాయత్తులను చేస్తారు.


                   మనిషి లో వున్నా సర్వ శక్థులనూ బహిర్గ్హత పరచి  ,ఆ దిశగా ఆలోచించి ,ఆచరణ లోకి దిగటానికి సహాయ పడుతుంది ఈ వేషం. ధైర్య సాహసాలను ,ఆలూచనను మేల్కొలిపి జీవనసమరానికి సిద్ధం చేయటం ఈ వేషం ప్రత్యేకత .మంచి భావాలను కలిగించటం ,ధైర్యాన్ని కలిగించటం ,దీవించటం చేస్తారు భట్రాజులు .


                మనకు తెలియని మన శక్తిని హిప్నాటిజం దేఅర్రా ప్రదర్శింప చేస్తున్నారు. ఈ వేషం ద్వారా జరిగే ప్రయోజనాన్ని నేడు మానసిక వైద్యులు కలిగిస్తున్నారు. ఆధునిక సమాజంలో హిప్నాటిస్టు లే భట్రాజులు.


                   వేషం చెప్పే విధానం :

             ధర సింహాసానమైన భంబు గొడుగై,తద్దేవతల బృత్యులై ,బ్రహ్మాండ మాకారమై,షిరి భార్యామణి ఐ ,విరంచి కోడుకై ,శ్రీ గంగ సత్పుత్రి అయి ,వరుసాన్నీఘన,రాజసంబు నిజమై ,వర్థిల్లు నారాయణా!
            చంద్రా, కందర్ప,నలకుబరా,పురూర్వకాంతు,వసంతు,జయంతాదుల కన్నను అపూర్వకరంబైన ,మీ చక్కదన మున్నూ ,పద్మ మహా పద్మ ,శంకమాచక్ర,నీలా,అమనీలా,ధనుస్కు,దానవా దానంబుల కన్నా అద్భుతమైన మీ సంపద లున్నూ................

************             ************ 

             చాతాది వైష్ణవుల వేషం

                 
                క్రీస్తు పూర్వమ్ 2060 సం. ల   క్రితం శ్రీ శంకరా చార్యుల వారు జన్మించి నపుడు ,ప్రపంచమంతా శివమతం ఉండేదని చెపుతారు.తరువాత క్రీస్తు శకం 972 వ  సం.లో   శ్రీ రామానుజాచార్యులు ఉద్భవించారని చెబుతారు .ఈ మతాచారాలను బట్టి ,ఆరు మతాలుగా విభజించారని అందులో వైష్ణవ మతం గురించి చెప్పారు. అలాగే మానవ జీవితమ్ గురించి ,వేదాంత విషయాలను భోధించే నేపధ్యం ఈ వేషం. 

              భక్తీ  పాటలు పాడుతూ ప్రజలక భక్తీ ని వివరిస్తూ ,వారిని సన్మార్గంలో నడిపిస్తూ,విజ్ఞాన వినోదాలను అందించే కళారూపం ఇది.భక్తీ,జ్ఞాన ,వైరాగ్య కీర్తనలు ,పోతులూరి వీర బ్రహ్మం గారి తత్వాలు చక్కగా పాడుతూ భక్తీ ని ప్రభోదిస్తారు . మంచి విషయాలను ఆకళింపు చేసుకొని క్రమ మార్గం లో జివిం చ టానికి ప్రజలు ప్రయత్నిచే వారు.ఇహపరమైన అన్ని విషయాలను తెలుసుకొని,అశాశ్విత మైన విషయాల పట్ల అప్రమత్తంగా ఉంటూ,బ్రతికి నంత కాలం హాయిగా,ఆనందం గా ఉంది ,చుట్టూ ఉనా సమాజాని కూడా అలాగే ఉంచాలని చ్ప్పే కళారూపం ఇది. 


           చావు లాంటి విషయాలను జయించాలంటే భక్తీ మార్గమే ఉపశమనం . నేడు పెచ్చ్లరిల్లు తున్న అరాచకాలను అణచటానికి కూడా భక్తీ మార్గం ఒక సాధనం. ప్రభుత్వం వారు దేవాదాయ ధర్మదాయ శాఖ ద్వారాఅనేక ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తునారు.




                       వేషం చెప్పే విధానం :



జగతిలో  మనవ జన్మమే దొరకదు 
దొరికిన పురుషుడి పుట్టుటరదు
పురుషుడి పుట్టిన పొలతి మంచిది రాదు 
వచ్చిన భాగ్యంబు హెచ్చు తరదు 
భాగ్యశాలికి పుత్ర ఫలము చేకూరదు 
కూడిన వితరణ జాలుట రదు 
వితరణ కల్గిన విహిత శాంతము సున్న
శాంతము కల్గిన సత్య మరదు
సత్య మదవిన  శ్రీ హరి స్మరణ కలదు 
హరిణి భజియించి న వాడె పరమ యోగి

************            ************


             
                  
(ఇలా వీలు వెంబడి ఈ వ్యాసాన్ని ప్రచురిస్తాను ,దయచేసి చూసి మీ అభిప్ర్రాయాన్నితెలియ చేయండి  )

జాతీయ ,ప్రపంచ తెలుగు మహా సభల చాయా చిత్రములు

           అఖిల భారత జాతీయ తెలుగు రచయితల , ప్రపంచ తెలుగు రచయితల మహా సభల నిర్వహణ లోను మరియు అనేక జాతీయ సదస్సుల లోను ముఖ్య కార్య కర్తగా సేవలను అందించాను . ఆ సందర్భా లలో కొన్ని చాయా చిత్రములను తీయుట జరిగినది .అందులో కొన్ని దిగువ ఇస్తున్నాను . తిలకించండి .మీ అభిప్రాయములు తెలియ పరచండి.

  

2006 అక్టోబర్ 27 -28 తేదిలలో విజయవాడ ఎస్.వి.ఎస్.కళ్యాణ మండపంలో జాతీయ తెలుగు రచయితల మహా సభలు జరిగాయి

 

సిలికాన్ ఆంధ్ర వ్యవస్థాపకులు కుచిభోట్ల ఆనంద్ ను సత్కరిస్తున్న తాతా రమేశ్ బాబు,శ్రీ వేటూరి సుందరరామ మూర్తి ,మండలి బుద్దప్రసాద్,డా.రాళ్ళబండి కవితా ప్రసాద్,వంగపల్లి విశ్వనాథం 

                                                                                                                                                                                                                                              

 

జాతీయ తెలుగు రచయితల మహాసభల సావనీర్ ను ఆవిష్కరిస్తున్న (ఎడమ నుండి ) తాతా రమేశ్ బాబు,శ్రీ వంగపల్లి విశ్వనాధం,డా.రాళ్ళబండి కవితాప్రసాద్,శ్రీ మండలి బుద్ద ప్ప్రసాద్ ,శ్రీ వేటూరి సుందర రామ మూర్తి ,శ్రీ కూచిబోట్ల ఆనంద్ 

సి.ధర్మారావు గారిని సత్కరిస్తున్న తాతా రమేశ్ బాబు,సుధామ ,ఇంకా చిత్రంలో గుత్తికొండ మరియు నరహరిసేట్టి నరసింహారావు 

 

జాతీయ తెలుగు రచయితల మహా సభల మొదటి రోజు తాతా రమేశ్ బాబు 'అత్యాధునిక పద చిత్ర కళా ప్రదర్శన ను ప్రారంభిస్తున్న ఆచార్య కొలకలూరి ఇనాక్ ,మండలి బుద్ద ప్రసాద్ 

 

పద చిత్ర కళా ప్రదర్శన లో మరొక దృశ్యం 

అత్యాధునిక పద చిత్ర కళా ప్రదర్శన ను తిలకిస్తున్న కవి జ్వాలాముఖి ,శ్రీ ఇనాక్ 

2007  సెప్టెంబర్ 21 ,22 ,23  తేదిలలో  శ్రీ శేషసాయి కళ్యాణ వేదిక ,విజయవాడ లో 

'ప్రపంచ తెలుగు రచయితల మహా సభలు' 

జరిగాయి 

ఈ సభల లోని కొన్ని ఛాయాచిత్రములు 

ప్ర్రారంభానికి ముందు 

 

ప్రారంభానికి సన్నాహం

ప్రారంభానికి ముందు

 ఎడమ నుంచి శ్రీ దగ్గుబాటి వెంకటేశ్వర రావు ,జస్టీస్ జాస్తి చలమేశ్వర్,డా.గూటాల కృష్ణమూర్తి , శ్రీ మండలి బుద్ద ప్రసాద్

వెనుక వరుస :ఎస్.కే.డీ.ప్రసాద రావు ,తాతా రమేశ్ బాబు ,కే.జితేంద్ర బాబు

 కూర్చున్న వారు డా. ఆవుల మంజులత,పద్మశ్రీ యార్లగడ్డ లక్ష్మి ప్రసాద్,శ్రీ దగ్గుబాటి వెంకటేశ్వరరావు

నిలుచున్నా వారు ఎస్.కే.డి. ప్రసాద రావు,తాతా రమేశ్ బాబు,డా. జి.వి.పూర్ణచంద్,

 సినీ జానపద కవి శ్రీ జాలాడిని సత్కరిస్తున్న తాతా రమేశ్ బాబు

 సినీ కవి జాలాది నమస్కారాలు

 సభ జరుగు తున్నపుడు  వెనుక కుర్చుని నిర్వహణ చర్చలు

 సభానంతరం బయట పనులు

 సభ లో  పద్మశ్రీ యార్లగడ్డ ను సత్కరిస్త్న్న శ్రీ గుత్తికొండ  వెనుక తాతా రమేశ్ బాబు

సభలు దిగ్విజయం గా నిర్వహించినందుకు తాతా రమేశ్ బాబు ను సత్కరిస్తున్న మంత్రి  శ్రీ ధర్మాన ప్రసాదరావు , పద్మశ్రీ యార్లగడ్డ లక్ష్మి ప్రసాద్,మంత్రి శ్రీ మండలి బుద్ద ప్రసాద్, శ్రీ గుత్తికొండ ,శ్రీ జివి 

                                                       
సభలు దిగ్విజయం గా నిర్వహించినందుకు తాతా రమేశ్ బాబు ను సత్కరిస్తున్న మంత్రి  శ్రీ ధర్మాన ప్రసాదరావు , పద్మశ్రీ యార్లగడ్డ లక్ష్మి ప్రసాద్,మంత్రి శ్రీ మండలి బుద్ద ప్రసాద్, శ్రీ గుత్తికొండ ,శ్రీ జివి 

                                                                       

                                                   

                                                                        
ప్రపంచ తెలుగు రచయితల  సభల  ముగింపు సభకు స్వాగతం పలుకుతున్న తాతా రమేశ్ బాబు

                                                             
ప్రపంచ తెలుగు రచయితల  సభల  ముగింపు సభకు స్వాగతం పలుకుతున్న తాతా రమేశ్ బాబు

                                                                    
సభ బయట నిర్వహణలో

                                                                      
సభ బయట నిర్వహణలో

                                                              
సభ బయట నిర్వహణలో

                                            
సభ బయట నిర్వహణలో

     సభ బయట నిర్వహణలో                                                         

శుభాకాంక్షలు

'వికృతి' నామ సంవత్సర  ఉగాది శుభాకాంక్షలు

"వికృతి" నామ సంవత్సర  ఉగాది కవిసమ్మేళనం, కృష్ణాజిల్లా హనుమాంజంక్షన్ లో జరిగింది. అందులో నేను చెప్పిన కవిత ఇది.  

           " ఉగాదీ,నువ్వొచ్చేస్తున్నావా?"


 ఉగాదీ,నువ్వొచ్చేస్తున్నావా?
విరోధం  లేదంటూ
వేషం మార్చుకొని వస్తున్నావా 
కాదు,వికృతం గా  దయ చేస్తున్నావా
ఓహో ,'వికృతి ' పేరుతో వస్తావా
అన్నీ తలకిందులయ్యాక వేంచేస్తున్నవా 
                      నువ్వు వికృతం కాదు
                      నువ్వు వచ్చి చెసేదీ లేదు
                      'విరోధ ' మే 'వికృత ' మైంది
ఇప్పటికే ఇక్కడంతా 
వికృతంగా ,విచిత్రంగా వుంది
                      ప్రతీ వ్యక్తికీ ఒక జేబు వుంది
                      ఆ జేబు లో ఒక  'జె ఎ సి ' వుంది  
ఉద్యమం గాల్లో ఉంది
పోలీసు కాల్పులూ గాల్లోనే
విద్యార్థులు మాత్రం దుర్మరణం
పోలీసు విచారణలో ప్లాస్తిక్ బుల్లెట్లు 
 తిమ్మిని బమ్మి చేసే రాజకీయ అగచాట్లు
                     ఎవడెక్కడ ఎందుకు చచినా
                     ప్రాణ త్యాగమే ,స్వరాష్ట్రం  కోసమే
మళ్ళీ వూరేగింపులూ  ,రాస్తారోకోలు
మళ్ళీ గాల్లో కాల్పులు ,ప్లాస్టిక్ బుల్లెట్లు
చర్విత చరణం
                     ఇహ చూడు ఊ పే కు హ
                     చానెళ్ళలో సీరియల్ చర్చలు
                     స్పాన్సరింగ్ లో సొమ్ము చేసుకుంటూ
                     వేలికి  వుంగరం తొడుక్కుంటూ 
                     అదేమిటంటే
                     మీఇంటికొస్థా ,మీ గుమ్మంలో కొస్తా
                     అంటూ మీ వూర్లోనే చర్చ
                     ప్రత్యక్ష ప్రసారం షరా మామూలే ! 
పది దృశ్యాల మషాలా అద్ది
ఒక చానెల్ సత్యాన్ని వెలికి తవ్వి తీస్తే
మరో చానెల్ వెంఠనే సత్యాన్ని  భూస్థాపితం చేస్తుంది 
మధ్యే మధ్యే కామానందస్వామి లీలే ,రంజితేంద్రియే
అర్థరాత్రి దాకా వేచివుండనవుసరం లేదు!!
ఇంకా నయం
ఆలస్యంగా వచ్చావు సంతోషం
విధ్యార్థులు  పరీక్షలు రాస్తున్నారు !
ఇంతలో అమ్మ బాషకు నూటయాభై కోట్లంట
 ఎవరెంత బొక్కాలో ప్రణాలికల సిగ పట్లంట
                    మేమే ఏలికలం
                    అన్నిటికీ చీలికలం
                    ప్రజాసేవే పరమార్ధం
                    జనం నెత్తిన శఠగోపం 
నేతల మద్యే రహస్య పత్రం
కుంటుపడింది  అభివృద్ద్ది   మంత్రం
 వుద్యమాలు  వికృతం అవుతున్నయి
బస్సులు బలౌతున్నాయి
ధరల కర్ర
సామాన్యుడి సిగపట్టి ,నడ్డి విరుస్తున్నాయి 


ఈ దుస్థితిని బాగు చేస్తానంటే
నువ్వీ దేశం లో అడుగు పెట్టు
ఈ కల్లోలాన్ని కట్టు  చేయగలిగితే
ఈ గడ్డ మీద కాలు పెట్టు
అయినా
ప్రతి ఉగాదికీ ఆహ్వానం పలికే కవిని
రావద్దంటం  నాకెందుకూ
రా, వస్తే నీకు  'జె ఏ సి  'సభ్యత్వం ఇస్తారు
రాపాడి తాట తీస్తారు 
మళ్ళీ అరవయ్యేళ్ళు  దాక కనపడవు!


*********         ***********        ************

అత్యాధునిక పద చిత్రాలు

కలుషితం

స్వచ్చమైన గుణం లో
అవినీతి వెల్లూనిండి
అడ్డదార్లు

సముద్రం

అలసట చెందక
ప్రయత్నం
అలల
జివలక్షణం

సమాజం

చట్రం
తన లోపలా బయటా
వ్యక్తిత్వాన్ని కాపాడు కుంటా ...

యవ్వనో ద్రేకం

మనసు రంగుల్లో
గుప్పెడు హృదయం
ఆలోచన ఆనందం

విస్పోటనం

చురుక్కున మెరసిన
ఆలోచన
విశ్వాభ్యుదయానికి
ఆలంబన

వలస

మూలాల
ప్రేమకు దూరమై
స్వప్న లోకం

సర్థుబాటు

ముఖాలు
వాతావరణం
సరికొత్తదనం
మనసా ఇమిడి పో

పరావర్తనం

మనసులోని భావం
నీచంగా
ప్రతిబింబం

పాటశాల

బుద్ది
సత్యాన్ని అన్వేషిస్తే
చైతన్యం

నకిలీ

పిట్ట పాట
గొంతు శ్రుతి చేస్తే
కృత్రిమం

జన్మస్థలం

చరించి
దర్శించి
తరించి

చిత్రం

కాన్వాస్ ప్రపంచం
రంగు
కుంచెకు ప్రాణం

భావ తరంగం

ఓ పరిచయం
ఓ మొబైల్
ఓ జ్ఞాపకం
ఆనందమే ఔషదం

అపసవ్యం

పెరిగిన టెక్నాలజీ
తరిగిన హ్యుమానిటి
పెకలిస్తాం
స "మూలం"

అన్వేషణ

విలక్షణ మార్గాల్లో
అందమైన లక్ష్యం
ఒంటరి గా

సబల

ఇష్టమైన నడక
ఆకాశం లో సగం
నింగినే వాసం

అనివార్యం

తాళి బతుకు
ముళ్ళ గతుకు
తరగని వికాసం

కట్ట నాలు

తాళిబొట్టు
తల ఓంపించిన అదను
గుండెల్ని తన్నింది